Bètacaroteen

β- caroteen ( (β-caroteen) ofwel provitamine A, heeft een beschermend effect op de huid, omdat deze stof licht kan absorberen (Boelsma et al, 2001).

Bètacaroteen (β-caroteen) is een uitgangsstof voor vitamine A (retinol) en wordt daarom ook wel provitamine A genoemd.  Eenvoudig gezegd bestaat de bètacaroteenmolecule uit twee retinolmoleculen die met de staart aan elkaar zitten. Wanneer dit molecule gesplitst wordt, ontstaan twee vitamine A (retinol) moleculen. Het kan in de lever opgeslagen worden vanwaaruit als het nodig is beschikbaar komt voor de aanmaak van vitamine A. Teveel aan vitamine A is schadelijk, dit in tegenstelling tot een overmaat aan caroteen. Tot voor kort werd ervan uitgegaan dat ongeveer een zesde deel van het in de voeding aanwezige bètacaroteen wordt omgezet in vitamine A. Recent onderzoek van de Universiteit Wageningen heeft aangetoond dat carotenen uit de voeding veel minder goed worden opgenomen dan men aanvankelijk dacht, waardoor maar een klein deel van de in de voeding aanwezige caroteen uiteindelijk voor het lichaam bruikbare vitamine A levert. Op basis van dit onderzoek heeft het Institute of Medicine de conversiefactor voor bètacaroteen naar vitamine A gehalveerd van 1:6 naar 1:12, een getal dat de Universiteit van Wageningen nog niet ver genoeg vond gaan.

Ongeveer 15 tot 30% van natuurlijk bètacaroteen bestaat uit cis-isomeren terwijl synthetisch bètacaroteen vrijwel geheel uit all-trans-isomeren bestaat. Daarom kunnen natuurlijke en synthetische betacarotenen aandere biochemische eigenschappen hebben. Vers fruit en groenten bevatten circa 13-29% cis-isomeren en juist deze isomeren hebben de interesse van onderzoekers en functioneren in het lichaam anders dan de trans-isomeren. 
Bètacaroteen wordt gebruikt als kleurstof in levensmiddelen en in voedingssupplementen en heeft het nummer E 160.